Niedośpiał Michał, Nieważność testamentu (a art. 5 k.c.). Glosa do postanowienia SN z dnia 9 grudnia 2010 r., IV CSK 248/10

1. W tym konkretnym wypadku zarzut nieważności testamentu podniesiono przed upływem terminu prekluzyjnego 3-letniego, o którym mowa w art. 945 § 2 k.c. Dla analizy teoretycznej zagadnienia prawnego uwzględnimy także sytuację odmienną, gdy zarzut ten podniesiono po upływie terminu prekluzyjnego, o którym mowa w art. 945 § 2 k.c. (dwa rozwiązania modelowe).

2. Sąd Najwyższy wydaje się oddalać zarzut naruszenia art. 5 k.c. z tego powodu, że testament jest bezwzględnie nieważny (art. 945 § 1 pkt 1 k.c.) i dlatego uwzględnia się jego nieważność bezwzględną z urzędu od samego początku (daty jego sporządzenia). W wypadku terminów prekluzyjnych, o których mowa w art. 945 § 2 k.c., chodzi o datę otwarcia spadku, bo od niej najwcześniej może biec bieg tych terminów.

3. Załóżmy jednak hipotetycznie, że upłynął termin 3-letni (lub 10-letni), o którym mowa w art. 945 § 2 k.c., a zatem nastąpiła konwalidacja testamentu, zgodnie z art. 945 § 2 k.c. Upływ terminów prekluzyjnych z art. 945 § 2 k.c. (obu)...