Gumularz Mirosław, Glosa do wyroku SN z dnia 30 czerwca 2011 r., III CSK 282/10

Podstawową kwestią prawną, przed jaką stanął Sąd Najwyższy (dalej SN) w przedmiotowym orzeczeniu, było określanie dnia wymagalności oraz początku przedawnienia roszczeń wynikających z zobowiązań bezterminowych. Bezpośrednim przedmiotem zainteresowania SN były zobowiązania bezterminowe, obejmujące zapłatę kary umownej. Istotą i zarazem celem analizy SN było wskazanie sposobu określania dnia wymagalności tego typu roszczeń. Jak to wynika z analizy stanu faktycznego sprawy oraz uzasadnienia SN, określenie dnia wymagalności roszczenia o zapłatę kary umownej było istotne przede wszystkim ze względu na ustalenie początku biegu okresu przedawnienia. Jak wskazał SN, podstawowe znaczenie dla rozważań zawartych w uzasadnieniu przedmiotowego orzeczenia miała interpretacja art. 455 oraz 120 § 1 zdanie drugie k.c. Wykładnia wskazanych przepisów doprowadziła SN do wniosku, iż roszczenie, wynikające z zobowiązania bezterminowego obejmującego zapłatę kary umownej, staje się wymagalne w dniu, w którym świadczenie powinno być spełnione, gdyby wierzyciel wezwał dłużnika do wykonania zobowiązania w najwcześniej możliwym terminie (art. 120 § 1 zdanie drugie k.c. w zw. z art. 455 k.c.). Jednocześnie SN podkreślił, że użyty w art. 455 k.c. termin „niezwłocznie” nie należy utożsamiać z terminem natychmiastowym, termin „niezwłocznie” oznacza bowiem termin realny, mający na względzie okoliczności miejsca i czasu, a także regulacje zawarte w art. 354 i art. 355 k.c.

Zasadność wskazanych rozstrzygnięć oraz argumentacja podana na ich poparcie zostanie poddana ocenie w niniejszej glosie.