Katner Wojciech Jan, Glosa do wyroku SN z dnia 22 stycznia 2002 r., V CKN 660/00

1. Jest sporo wypowiedzi orzecznictwa oraz doktryny na temat przesłanek i skutków odstąpienia od umowy wzajemnej. W szczególności spory wywoływało uznanie albo rzeczowych skutków odstąpienia od umowy sprzedaży, albo też tylko obligacyjnych, dających dopiero podstawę do żądania ponownego przewłaszczenia rzeczy z kupującego na sprzedawcę. Uwaga była skupiona na umowach dotyczących nieruchomości i wykrystalizowało się z czasem zgodne stanowisko, że dla osiągnięcia skutku rozporządzającego odstąpienia od umowy konieczna jest dodatkowa umowa przenosząca własność. Tymczasem zaczęły pojawiać się sprawy związane z odstępowaniem od umów przenoszących własność rzeczy ruchomych, w których wystąpiła istotna rozbieżność poglądów. Glosowany wyrok opowiada się za natychmiastowym (niejako automatycznym) przejściem własności ruchomości z powrotem na sprzedawcę, jeżeli oświadczy on skutecznie o odstąpieniu od umowy sprzedaży na podstawie art. 491 § 1 kc. Czy można uznać to stanowisko za prawidłowe?