Pikulski Stanisław, Glosa do wyroku SN z dnia 21 września 1989 r., WRN 26/89

Teza glosowanego wyroku Sądu Najwyższego została sformułowana w trosce o właściwą realizację kluczowej zasady procesu karnego (zasady prawdy materialnej), której jądro wyraża przepis art. 2 § 1 pkt 2 kpk, że podstawę wszelkich rozstrzygnięć w tym procesie mogą stanowić ustalenia faktyczne odpowiadające prawdzie. Ustalenia te mogą potwierdzać fakt popełnienia przestępstwa albo mu zaprzeczać, jak i wykazywać winę oskarżonego albo jego niewinność.

Rzetelna ocena dowodów i poczynionych na ich podstawie ustaleń faktycznych w ogóle warunkuje zasadę praworządności w prawie karnym i prawidłowość funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Wszystkie zasady polskiego procesu karnego są tak ukształtowane, aby stworzyć warunki, w których realne będzie poczynienie prawdziwych ustaleń faktycznych . Zasady te w porównaniu z zasadą prawdy materialnej są bardziej szczegółowe, zakresy ich działania są wyznaczone przez cele, które dopiero łącznie wzięte składają się na cel zasady prawdy materialnej ....