Bem Kazimierz, Glosa do wyroku NSA z dnia 6 marca 2006 r., II OSK 1224/05

1. Przy ustalaniu czy wnioskodawca jest uchodźcą w rozumieniu Konwencji dotyczącej statusu uchodźców, sporządzonej w Genewie dnia 28 lipca 1951 (dalej: KGU) oraz protokołu nowojorskiego z 31 stycznia 1967 r. (dalej: PN) należy ustalić, czy przytaczane przez wnioskodawcę, który powołuje się na prześladowania z powodów poglądów politycznych, zachowania czy poglądy są odbierane jako polityczne przez przez organy państwa pochodzenia.

2. KGU i PN dopuszczają także sytuacje, gdy poglądy polityczne skarżącego mogą stać się powodem do prześladowań już po opuszczeniu przez niego kraju pochodzenia (uchodźcy sur place).

3. W przypadku gdy skarżący podnosi obawę przed prześladowaniami z powodów religii, w szczególności z powodów zawarcia małżeństwa mieszanego religijnie, organy administracji państwowej są zobowiązane do przeprowadzenia postępowania dowodowego w tej materii. Fakt, że w swojej osnowie skarżący podnosił jako główną obawę przed prześladowaniem z powodów politycznych nie wyklucza, że prześladowanie może nastąpić także z innych powodów przytoczonych w KGU.

4. Fakt, że skarżący otrzymał paszport od władz państwowych nie jest dowodem na brak uzasadnionej obawy przed prześladowaniem. Fakt ten może być takim dowodem dopiero po wnikliwym zbadaniu sprawy.

5. Dopiero po przeprowadzeniu postępowania dowodowego o nadanie statusu uchodźcy na podstawie przesłanek z KGU, organy winny osobno zbadać, czy skarżącemu nie należy nadać statusu tolerowanego. Ze względu na dużo szerszy zakres ochrony statusu tolerowanego, odmowa statusu uchodźcy nie przesądza automatycznie o bezzasadności wniosku o status tolerowany na mocy art. 97 ust. 1 pkt 1 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP z dnia 16 czerwca 2003 r.