Kmieciak Zbigniew, Glosa do wyroku NSA z dnia 28 września 1999 r., I SA/Wr 926/98

1. Zakaz retroakcji uchodzi współcześnie za jedną z naczelnych (ogólnych) zasad prawa podatkowego. Jest przy tym rzeczą interesującą, iż traktuje się go bądź jako prawnie wiążącą regułę (a legally binding principle), bądź też zasadę polityki podatkowej (a principle of tax policy), którą powinna w odpowiedni sposób uwzględniać legislatywa . Jednak nawet tam, gdzie utrwaliło się drugie z tych stanowisk, dostrzega się konstytucyjne ograniczenie dla retroaktywnego działania tworzonych norm prawa podatkowego. Wypowiadając się w tej materii, Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych zauważył swego czasu, iż tak długo, jak stosowanie z mocą wsteczną ustawy „pozostaje w rozsądnej relacji wobec uzasadnionego celu legislatywy" (is rationally related to a legitimate legislative purpose), retroaktywność nie narusza konstytucji tego kraju .

W większości państw europejskich zakaz retroakcji ma swoje mniej lub bardziej wyraźne umocowanie konstytucyjne. W Polsce, podobnie jak w Niemczech, wyprowadza się go...