Żuławska Czesława, Glosa do wyroku NSA z dnia 20 stycznia 1989 r., III SA 917/88

1. Podstawową determinantę właściwego funkcjonowania instytucji cywilnoprawnych stanowi rzeczywiste występowanie tej samej cechy, która, w ujęciu formalnym, jest cechą definiującą prawa cywilnego, a mianowicie równorzędności stron. Truizmem jest stwierdzenie, że warunki tzw. rynku producenta, powodujące głębokie niezrównoważenie sytuacji ekonomicznej sprzedawcy i kupującego, deformują działanie systemu umów, obnażając słabość umowy, jako instrumentu stworzonego do realizowania i ochrony indywidualnego interesu, a zarazem - uwidaczniając jej przydatność w różnych „technikach manipulatorskich" wobec nabywców .

W aktualnych warunkach deficytów towarowych każdy dysponent poszukiwanego towaru znajduje się w pozycji dominującej na rynku. Tym bardziej pozycja taka przypada faktycznym monopolistom, jak np. producent samochodów osobowych i wprowadzająca je do sprzedaży detalicznej jednostka handlowa. Zagrożenia płynące ze zjawiska monopolizacji, obecnego w gospodarce socjalistycznej niejako ex...