Justyński Tomasz, Glosa do postanowienia SN z dnia 6 stycznia 2000 r., I CKN 320/98

1. W glosowanym orzeczeniu Sąd Najwyższy zajął się interesującym zagadnieniem dopuszczalności zastosowania przepisu art. 5 kc w celu obniżenia spłaty (lub dopłaty) należnej współwłaścicielowi przy podziale majątku wspólnego. W konkretnej sprawie chodziło o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej. Orzeczeniu temu można jednak z pewnością przypisać znaczenie ogólniejsze. Tezę postanowienia, która zasługuje na pełną aprobatę, można by bowiem uogólnić i rozszerzyć na wszystkie przypadki podziału rzeczy wspólnej, bez ograniczania jej zastosowania jedynie do zniesienia (i podziału) wspólności małżeńskiej. Dość oczywiste wydaje się bowiem stwierdzenie, że przepis art. 5 kc nie daje podstaw do trwałego obniżenia jakiejkolwiek spłaty stanowiącej ekwiwalent udziału we współwłasności. Co więcej, stosowanie konstrukcji nadużycia prawa nie może, zgodnie z powszechnym w literaturze oraz judykaturze poglądem, prowadzić do utraty jakiegokolwiek prawa podmiotowego. A z...