Sylwestrzak Anna, Dyssymulowana umowa dożywocia. Glosa do uchwały SN z dnia 22 maja 2009 r., III CZP 21/09

U podstaw glosowanego orzeczenia legł następujący stan faktyczny: strony zawarły w formie aktu notarialnego pozorną umowę sprzedaży gruntu zawierającą zastrzeżenie na rzecz sprzedawcy dożywotniego użyczenia domu wchodzącego w skład tej nieruchomości. Czynnością ukrytą, objętą rzeczywistym zamiarem stron, jednakże nieudokumentowaną, była umowa dożywocia przewidująca, w zamian za przeniesienie własności nieruchomości, sprawowanie przez nabywców pieczy nad chorującym zbywcą. Wyłaniające się w związku z tym zagadnienie ważności ukrytej umowy dożywocia wymagało wyjaśnienia konstrukcji pozorności kwalifikowanej wraz z odpowiedzią na pytanie, czy w niniejszej sprawie zachowane zostały wymogi formalne umowy dożywocia. W ocenie SN umowa dożywocia jest umową bezwzględnie nieważną. Przemawia za tym przyjęta w niniejszym orzeczeniu koncepcja pozorności kwalifikowanej, polegająca na dwóch odrębnych warstwach stosunków prawnych: czynności symulowanej (nieważnej z uwagi na swój fikcyjny charakter)...