Topolewski Krzysztof, Cywilne prawo - zobowiązania - związek przyczynowy - przyczyna rezerwowa (dodatkowa, zapasowa). Glosa do wyroku SN z dnia 29 kwietnia 2010 r., IV CSK 467/09

W sprawie, której dotyczy komentowany wyrok, wystąpił problem wpływu hipotetycznego wywłaszczenia nieruchomości na odpowiedzialność Skarbu Państwa z tytułu uprzedniego bezprawnego pozbawienia właściciela własności tej nieruchomości. Sprawa ta toczyła się o odszkodowanie, którego dochodzenie umożliwiło wydanie decyzji stwierdzającej naruszenie prawa przy wywłaszczeniu.

Rozwiązując przedstawiony problem, SN rozważał dwie kwalifikacje hipotetycznego wywłaszczenia. Po pierwsze - jako zdarzenia przerywającego związek przyczynowy między pozbawieniem własności a szkodą po stronie właściciela, po drugie - jako przyczyny rezerwowej (zapasowej, hipotetycznej, dodatkowej). Pierwszy wariant został prawidłowo odrzucony, choć wydaje się, że uzasadnienie tego stanowiska powinno opierać się na innej okoliczności niż ta, na którą wskazano w wyroku. Stwierdzono w nim mianowicie, że hipotetyczne wywłaszczenie, stanowiąc przyczynę rezerwową, wpłynęło „na obliczenie wartości majątku powoda po wywłaszczeniu...