Warciński Michał, Cywilne prawo - zobowiązania - pozorna umowa sprzedaży nieruchomości - ważność "ukrytej" umowy darowizny. Glosa do uchwały SN z dnia 9 grudnia 2011 r., III CZP 79/11

I. Orzeczenie SN dotyczy znanej piśmiennictwu oraz judykaturze problematyki tzw. kwalifikowanej pozorności umowy o przeniesienie własności nieruchomości. Przedmiotem kontrowersji od dziesięcioleci jest pytanie, czy umowa ukryta (dyssymulowana) pod umową pozorną (symulowaną) jest w myśl art. 83 § 1 zd. 2 k.c. ważna, pomimo że w formie aktu notarialnego dokonano bezpośrednio jedynie umowy pozornej. Uchwała SN rozstrzyga to zagadnienie trafnie i zasługuje na aprobatę; wpisuje się w coraz silniej reprezentowany nurt orzecznictwa, zapoczątkowany wyrokiem z dnia 12 października 2001 r. V CKN 631/2000 (OSNC 2002/7-8 poz. 91). To w tym orzeczeniu SN po raz pierwszy odszedł od wcześniej zajmowanego stanowiska wyrażonego w znanym wyroku z dnia 26 maja 1983 r. II CR 32/83 (Gazeta Prawnicza 1983 nr 24(469)), zgodnie z którym umowa pozorna o przeniesienie własności nieruchomości „użycza" formy aktu notarialnego umowie ukrytej, utrzymując ją tym samym w mocy.

Uchwała jest konsekwencją rozważań, w...