Justyński Tomasz, Cywilne prawo - spadkowe prawo - umowa darowizny na wypadek śmierci - uzależnienie skuteczności darowizny od śmierci darczyńcy (umowa warunkowa lub terminowa). Glosa do uchwały SN z dnia 13 grudnia 2013 r., III CZP 79/13

W glosowanej uchwale SN wypowiedział się w związku z zagadnieniem niezwykłej wagi praktycznej, a od jakiegoś czasu bardzo kontrowersyjnym w doktrynie. Przyjął mianowicie, że w obowiązującym stanie prawnym dopuszczalne byłoby zawarcie umowy darowizny, której skutki prawne miałyby nastąpić dopiero po śmierci darczyńcy (darowizna mortis causa).

Orzeczenie z wielu powodów skłania do refleksji, m.in. dlatego, że istnieje już wyraźne zapotrzebowanie społeczne i gospodarcze na tego rodzaju konstrukcję prawną. Niezależnie zatem od tego, że teza uchwały nie może być uznana - de lege lata - za trafną, orzeczeniu należy poświęcić uwagę.

SN swe stanowisko skonstruował na fundamencie zaprzeczenia, że darowizna na wypadek śmierci jest czynnością mortis causa. Wprawdzie trudno odmówić zasadniczej konstrukcyjnej spójności całego wywodu, to jednak - chciałoby się powiedzieć - zdecydowanie nie tędy droga. Darowizna na wypadek śmierci jest czynnością mortis causa nie tylko dlatego, że taka jest jej -...