Holy Katarzyna, Amnestia za zbrodnie międzynarodowe a zakaz ponownego sądzenia. Glosa do wyroku ETPC z dnia 27 maja 2014 r., 4455/10

Problem dopuszczalności amnestii stosowanych przez państwa wobec sprawców zbrodni międzynarodowych i innych poważnych naruszeń praw człowieka stanowi jedno z najbardziej kontrowersyjnych zagadnień w prawie międzynarodowym publicznym. Z jednej strony, można zaobserwować tendencję w kierunku zakazywania takich amnestii jako sprzecznych z prawnomiędzynarodowym obowiązkiem ścigania sprawców, z drugiej natomiast strony, w doktrynie coraz częściej postuluje się akceptację tych instrumentów prawnych, gdy są one niezbędne do zakończenia konfliktu zbrojnego, opresyjnego reżimu bądź innej sytuacji kryzysowej, jeśli zostały spełnione określone warunki . W przeciwieństwie do swojego amerykańskiego odpowiednika Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu (dalej jako ETPCz) nieczęsto mierzył się z problemem amnestii, a jego dotychczasowe podejście nie jest jednoznaczne. Okazja, by ujednolicić swoje stanowisko, nadarzyła się w sprawie Marguš przeciwko Chorwacji , która dotyczyła zarzutu naruszenia przez pozwane państwo art. 4 Protokołu nr 7 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (dalej jako EKPCz lub Konwencja) , formułującego zasadę ne bis in idem . Skarżący Fred Marguš, były dowódca jednostki armii chorwackiej w czasie wojny domowej toczącej się w latach 1991–1995, twierdził, że został dwukrotnie osądzony przed sądami chorwackimi za te same czyny. Sprawę najpierw rozpoznawała Izba ETPCz, czego rezultatem był wyrok wydany 13.11.2012 r., a następnie – w wyniku odwołania skarżącego – sprawa została przekazana do Wielkiej Izby ETPCz.