Szumański Andrzej, Zmiany polskiego prawa arbitrażowego w zakresie arbitrażu korporacyjnego

Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego dokonana ustawą z 31.07.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych reguluje m.in. materię arbitrażu korporacyjnego, kładąc szczególny nacisk na najważniejsze z punktu widzenia potrzeb praktyki rozstrzyganie tzw. sporów uchwałowych, a więc możliwość zaskarżenia do sądu polubownego uchwały zgromadzenia spółki kapitałowej powództwem o uchylenie tej uchwały albo stwierdzenie jej nieważności. Regulacja ta ma charakter ramowy, gdyż wprowadzenie pełnego i szczegółowego unormowania tej materii w Kodeksie postępowania cywilnego naruszyłoby systematykę polskiego prawa arbitrażowego przejmującego wzorce z Ustawy Modelowej UNCITRAL. Cały ciężar regulacji sporu uchwałowego w drodze arbitrażu handlowego ustawodawca przenosi na treść zapisu na sąd polubowny, pod rygorem bezskuteczności tego zapisu, tworząc jednak minimalne zasady umożliwiające udział w postępowaniu arbitrażowym tzw. wspólnikom (akcjonariuszom) „neutralnym”, którzy nie zaskarżyli do sądu polubownego uchwały zgromadzenia spółki. Nadto ustawodawca rozstrzyga kwestię łączenia postępowań w sprawie zaskarżenia tej samej uchwały zgromadzenia, gdy pozwy były wnoszone w różnym czasie, przez różne uprawnione do tego osoby. Niezależnie od powyższego poprzez postulowaną zmianę wadliwej redakcji przepisu art. 1157 k.p.c. regulującego zdatność arbitrażową ustawodawca zamyka wątpliwości prawne w kwestii dopuszczalności arbitrażu korporacyjnego, zwłaszcza w sporach uchwałowych. Równocześnie ustanawia ogólną zasadę wyboru arbitrów w arbitrażu wielostronnym (art. 1169 § 2¹ k.p.c.), która w praktyce będzie miała zastosowanie we wspomnianych wyżej sporach.