Mana-Walasek Sabrina, Zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego a naruszenie miru domowego

Streszczenie

W artykule omówiono problematykę korelacji cywilnoprawnej ochrony posiadacza lokalu zajmowanego bez tytułu prawnego z karnoprawną ochroną miru domowego właściciela. Analiza przepisów, poglądów doktryny i orzecznictwa poczyniona na potrzeby niniejszych rozważań pozwala na przyjęcie tezy, że korzystanie z ochrony posiadania, zagwarantowanej przepisami prawa cywilnego, stanowi przesłankę wyłączającą bezprawność czynu. Zgodnie z art. 336 k.c. osoba zajmująca lokal jest, w rozumieniu prawa cywilnego, jego posiadaczem. Właściciel nieruchomości, w przypadku, gdy jest ona zamieszkiwana przez inne osoby, nie może zostać uznany za osobę uprawnioną w rozumieniu art. 193 k.k. Przepis ten chroni bowiem wolność osób zamieszkujących daną nieruchomość lub inne miejsce, a nie prawo własności. Posiadacz samoistny lokalu nie ma więc obowiązku opuszczenia go na żądanie właściciela, a jeżeli właściciel pozbawi go posiadania może on, zgodnie z art. 343 § 1 i 2 k.c. zastosować obronę konieczną lub dozwoloną samopomoc. Nie traci on tych uprawnień w wyniku samowolnego zajęcia nieruchomości przez inną osobę, nawet właściciela. Ochrona posiadania przysługuje przy tym bez względu na tytuł prawny zajmowanego lokalu. Co więcej, zarówno obrona konieczna jak i przywrócenie utraconego posiadania samoistnego nieruchomości, z uwagi na brak bezprawności czynu, nie pociągają za sobą odpowiedzialności karnej z art. 193 k.k., ani też z żadnego innego przepisu karnego.