Maroń Grzegorz, Zabójstwo "z rozkazu Boga" a niepoczytalność sprawcy w świetle orzecznictwa sądów USA

Streszczenie

W artykule przedstawiono, w oparciu o studium orzecznictwa sądów Stanów Zjednoczonych, tzw. „doktrynę boskiego nakazu” (deific decree doctrine). Zgodnie z nią, sprawcę dopuszczającego się zabójstwa pod wpływem urojenia o wykonywaniu rozkazu Boga należy uznać za niepoczytalnego, a przez to za wyłączonego spod odpowiedzialności karnej. Sprawcy takiemu przypisuje się niezdolność do rozpoznania bezprawności i/lub niemoralności podejmowanego czynu, ewentualnie niezdolność do pokierowania swoim zachowaniem. Autor poddaje doktrynę boskiego nakazu krytycznej ocenie. W jego przekonaniu stanowi ona kolejne źródło niejednolitości i niespójności instytucji niepoczytalności w porządku prawnym USA. Przeczy konstytucyjnej klauzuli rozdziału kościoła i państwa oraz klauzuli równości wobec prawa. Nie znajduje potwierdzenia w ustaleniach współczesnej psychiatrii. Sprzyja niekorzystnemu i nieuprawnionemu wizerunkowi religii i osób wierzących. Autor podziela wysuwane w amerykańskiej nauce prawa postulaty rezygnacji z doktryny boskiego nakazu i stosowania do sprawców doświadczających religijnych urojeń ogólnych zasad instytucji niepoczytalności.