Czudec Adam, Wykorzystanie funduszy Unii Europejskiej przez samorządy gmin a problem spójności wewnątrzregionalnej

Jednostki samorządu terytorialnego należą do głównych beneficjentów funduszy Unii Europejskiej w Polsce. Fundusze te służą finansowaniu wielu różnych zadań należących do samorządów, w tym zwłaszcza o charakterze interwencyjnym. Jednocześnie fundusze Unii Europejskiej mają przyczyniać się do poprawy spójności międzyregionalnej i wewnątrzregionalnej w państwach członkowskich Wspólnoty. Powstaje na tym tle pytanie o efekty wykorzystania funduszy przez samorządy gmin, które są w największym stopniu odpowiedzialne za rozwój na poziomie lokalnym, w tym także za zmniejszanie dysproporcji rozwojowych między lokalnymi społecznościami w regionach. Jako główny cel badań przyjęto próbę oceny efektów wykorzystania funduszy europejskich przez samorządy gmin w województwie podkarpackim, które charakteryzuje się niskim poziomem rozwoju gospodarczego i społecznego (na tle innych regionów w Polsce), a ponadto widoczne są tu duże wewnątrzregionalne różnice poziomu rozwoju. Stwierdzono m.in. większe wykorzystanie funduszy Unii Europejskiej przez samorządy miast, co nie sprzyja poprawie spójności wewnątrzregionalnej, zwłaszcza w relacji do peryferyjnie położonych gmin wiejskich. Istotnym problemem jest ponadto duży odsetek gmin, które charakteryzują się utrzymującym się od dłuższego czasu procesem zmniejszania się liczby mieszkańców. Jest to czynnik, który w istotny sposób osłabia możliwości rozwojowe tych gmin i pogłębia skalę dysproporcji wewnątrzregionalnych.