Góreczny Grzegorz, Wydanie decyzji określającej zobowiązanie podatkowe w celu egzekucji tego zobowiązania z nieruchomości

Postępowanie egzekucyjne ma na celu doprowadzenie do przymusowego uiszczenia zobowiązania podatkowego w przypadku braku jego dobrowolnej zapłaty przez podatnika. W stanie prawnym obowiązującym do 21 listopada 2013 r. jedną z przesłanek dopuszczalności prowadzenia egzekucji była konieczność wydania decyzji ustalającej lub określającej wysokość należności pieniężnej. W przypadku decyzji deklaratoryjnych nie ma kontrowersji, gdy należność określona przez organ jest różna od zadeklarowanej przez podatnika, względnie gdy stosowna deklaracja nie została złożona. Problematyczne jest natomiast, gdy decyzja ta została wydana po upływie terminu przedawnienia, a także gdy określa ona zobowiązanie podatkowe w wysokości już zadeklarowanej przez podatnika. Obowiązujące przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa – dalej o.p., wskazują, że nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, przy czym brzmienie tego przepisu jest aktualnie kwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny. Po upływie terminu przedawnienia egzekucja należności jest jednakże ograniczona do przedmiotu hipoteki lub zastawu. Z kolei w zakresie dopuszczalności wydania decyzji określającej zobowiązanie podatkowe w wysokości zadeklarowanej przez podatnika Ministerstwo Finansów wydało dwa, sprzeczne ze sobą, wyjaśnienia. Również orzecznictwo sądów administracyjnych nie jest jednolite w tym zakresie.