Grzegorczyk Paweł, Wpływ stwierdzenia niekonstytucyjności podstawy prawnej na stabilność prawomocnych orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych w państwach europejskich

Przyjęty w Polsce europejski model kontroli konstytucyjności ustaw zakłada skupienie jej w odrębnym organie, jakim jest Trybunał Konstytucyjny, i zasadnicze usunięcie jej poza kompetencje sądownictwa powszechnego. Model ten, oparty na wzorach austriackich, utorował sobie drogę w większości państw Europy Zachodniej , a po przemianach ustrojowych w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku znalazł uznanie także w państwach Europy Środkowej i Wschodniej . Opozycję względem niego stanowi model amerykański. Jego odrębność wyraża się w powierzeniu orzekania o konstytucyjności normy ustawowej sądowi w związku z rozpoznawaną przezeń sprawą, wyłącznie konkretnym charakterze kontroli, która może dojść do skutku jedynie przy okazji rozpoznawanej sprawy, oraz ograniczonej do stron postępowania mocy rozstrzygnięć w przedmiocie konstytucyjności . System ten jest więc systemem zdekoncentrowanym (rozproszonym) i zakłada jedynie odmowę zastosowania normy jako nieistniejącej (null and void), podczas...