Pioterczak Radosław, Wniosek o stwierdzenie nadpłaty a ryzyko odpowiedzialności karnej

Przedmiotem artykułu jest problematyka stosowania przepisów karnych skarbowych w odniesieniu do podatników, którzy wystąpili z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty, a wniosek nie został uwzględniony lub był uwzględniony tylko częściowo. Obserwując praktykę stosowania przepisów kodeksu karnego skarbowego przez finansowe organy postępowania przygotowawczego można zauważyć, że coraz częściej w takich sprawach wszczynane są postępowania karne skarbowe, przy czym bardzo często postępowanie prowadzone jest z pominięciem kwestii winy umyślnej. Wina umyślna często jest wywodzona ze znamion przedmiotowych czynu i przyjmowana jako oczywista – skoro doszło do naruszenia przepisów podatkowych poprzez złożenie wadliwego wniosku o stwierdzenie nadpłaty, to tym samym podatnik umyślnie popełnił delikt skarbowy. W artykule postawiono tezę, że skoro warunkiem odpowiedzialności za delikty skarbowe jest przypisanie sprawcy winy umyślnej, to niedopuszczalne jest wywodzenie winy umyślnej ze znamion przedmiotowych czynu, co oznaczałoby w istocie domniemanie winy. Wina umyślna powinna być wykazana w toku postępowania. Wskazano również, że w bardzo wielu przypadkach, w których wszczęto postępowania karne skarbowe, wykazanie winy umyślnej jest niemożliwe, zwłaszcza jeśli naruszenie przepisów prawa podatkowego jest następstwem zmiennego orzecznictwa.