Michalski Marek, Uwagi krytyczne w zakresie zniesienia anonimowości jako cechy konstytutywnej spółki akcyjnej

Ustawa z 30.08.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw przewiduje, że z chwilą jej wejścia w życie, tj. 1.01.2021 r. (por. art. 23 nowelizacji), dojdzie do obligatoryjnej dematerializacji akcji, które dotąd występowały w obrocie prawnym w formie dokumentowej, tj. akcji spółek niepublicznych, bez względu, czy mają postać akcji imiennych, czy akcji na okaziciela, a także akcji spółek publicznych, które nie zostały dotąd poddane dematerializacji i zachowały formę dokumentową, i także w tym przypadku bez względu na ich postać. Tym samym od 1.01.2021 r. w obrocie prawnym będą występować wyłącznie akcje zdematerializowane, przy czym odbywać się to będzie alternatywnie w ramach dwóch systemów dematerializacji , a mianowicie dematerializacji systemowej, tj. prowadzonej w oparciu o przepisy ustawy z 29.07.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi albo – jako że ustawodawca posłużył się tutaj alternatywną rozłączną (por. art. 328¹² Kodeksu spółek handlowych według art. 1 pkt 8 nowelizacji) – w oparciu o przepisy szczególne, jakimi są art. 328¹–328¹⁵ k.s.h. (według art. 1 pkt 8 nowelizacji). Zmiany, które przewiduje nowelizacja, mają – wbrew temu, co chcieliby widzieć w tym procesie niektórzy autorzy sprowadzający dematerializację do procesu czysto technicznego – znaczenie wręcz fundamentalne, jako że prowadzą do jakościowego, ale i kardynalnego przeformatowania natury jurydycznej spółki akcyjnej. Przedmiotowe zmiany powodują, że spółka akcyjna – bez względu przy tym, czy chodzi o spółkę publiczną , czy też spółkę niepubliczną – uzyska nowy model ustawowy, jakże odległy od modelu klasycznego, obowiązującego w systemach prawa polskiego od początku XIX wieku . W dyskusjach prawniczych nie poświęcaliśmy miejsca genezie prawa handlowego i rozwiązań, które mimo że funkcjonują w obecnej rzeczywistości, jednak mają korzenie w czasach, gdy współczesne prawo handlowe dopiero się rodziło. Brak tej wiedzy rzutuje niestety na błędne interpretacje, skoro zawęża nam spektrum poznawcze. Celem tego artykułu jest zatem przedstawienie historycznej refleksji – bynajmniej nie wyczerpującej – na temat spółki akcyjnej, aby dzięki temu móc odpowiedzieć na pytanie: czy spółka akcyjna jest jeszcze spółką akcyjną?