Modrzejewski Jerzy, Tajne głosowanie w spółkach kapitałowych w świetle przepisów Kodeksu spółek handlowych po ostatnich nowelizacjach - problemy wybrane

Kodeks spółek handlowych przewiduje podział głosowań w organach spółek kapitałowych na głosowania jawne i tajne. Lapidarność ich regulacji prawnej zrodziła szereg wątpliwości interpretacyjnych, odzwierciedlonych w wypowiedziach doktryny i stanowisku judykatury. Nowego impulsu do badań nad sposobami głosowań nadały dokonane w ostatnich latach nowelizacje Kodeksu spółek handlowych, oddalające go coraz bardziej od pierwowzoru z 2000 r. Wprowadzone zmiany dotyczyły nie tylko rozwiązań szczegółowych, ale wspięły się także na poziom zasad. Tych ostatnich dotknęła m.in. nowelizacja z 31.03.2020 r. , wpisana w ustawodawstwo antycovidowe. Jej celem było m.in. trwałe, a zatem także w dobie postpandemicznej, ułatwienie funkcjonowania organów spółkowych przez umożliwienie im w szerszym niż dotychczas zakresie wykorzystania w procesach decyzyjnych środków komunikacji elektronicznej. Zasadnicza zmiana, wprowadzona powołaną nowelizacją, polegała na odwróceniu dotychczas obowiązującej zasady, zgodnie z którą podstawę prawną użycia środków komunikacji elektronicznej na potrzeby podejmowania uchwał organów spółek kapitałowych stanowiła umowa (statut) spółki (podstawa kontraktowa) . Po nowelizacji wykorzystanie środków komunikacji elektronicznej w działalności organów zarządzających, nadzorczych i właścicielskich spółek kapitałowych stało się możliwe ex lege (podstawa ustawowa), a umowie (statutowi) spółki przypadła jedynie rola ograniczania albo eliminowania ich zastosowania. W konsekwencji użycie nowoczesnych technik komunikacyjnych zostało upowszechnione i ułatwione. Powstaje zatem pytanie, na ile reguły rządzące głosowaniami jawnymi i tajnymi, a w szczególności wymóg głosowania tajnego, przybierający w skrajnych przypadkach postać bezwzględnie obligatoryjną, nadają się do zastosowania w razie podejmowania uchwał z wykorzystaniem dozwolonych narzędzi hi-tech, zwanych w Kodeksie spółek handlowych „środkami bezpośredniego porozumiewania się na odległość” albo „środkami komunikacji elektronicznej”. Z jednej strony bowiem reguły te, sięgające korzeniami ubiegłego stulecia, pozostały nienaruszone, z drugiej zaś – zmiany legislacyjne nie pozostały bez wpływu na ich stosowanie, tworząc nowe problemy i przewartościowując dylematy dotychczasowe.