Filipczyk Hanna, Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego a odpowiedzialność odszkodowawcza za naruszenie prawa Unii Europejskiej

Stosownie do art. 77 ust. 1 Konstytucji RP każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej. Jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej – dalej TSUE, „prawo wspólnotowe [obecnie: unijne] ustanawia zasadę, zgodnie z którą państwa członkowskie zobowiązane są naprawić szkody wyrządzone jednostkom poprzez naruszenie prawa wspólnotowego, które może być im przypisane” . W myśl art. 417¹ § 2 zdanie pierwsze ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – dalej k.c., jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem. W przypadku szkody wyrządzonej poprzez wydanie orzeczenia przez sąd administracyjny postępowanie to jest prowadzone m.in. według zasad określonych w dziale VIIa ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – dalej p.p.s.a., „Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia” (art. 285a–285l wprowadzone do ustawy z dniem 10 kwietnia 2010 r. ). Prejudykatem niezbędnym dla późniejszego uzyskania odszkodowania jest bowiem w szczególności⁶⁾ wydane na podstawie art. 285k § 2 p.p.s.a. orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego stwierdzające, że orzeczenie (wyrok lub postanowienie), którego skarga dotyczy, jest w zaskarżonym zakresie niezgodne z prawem. Celem tego artykułu nie jest kompleksowe omówienie obszernej problematyki odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną poprzez naruszenie prawa Unii Europejskiej. Nie jest nim także prezentacja wszelkich warunków dopuszczalności oraz skuteczności skargi na stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Pragnę natomiast skomentować wybrane zagadnienia znajdujące się na przecięciu obu wskazanych obszarów tematycznych.