Marszałek Marcin, Spółka wodna oraz związek spółek wodnych jako podatnik podatku od towarów i usług niebędący przedsiębiorcą

Spółki wodne oraz ich związki finansują działalność ze składek członkowskich, dotacji (celowych) jednostek samorządu terytorialnego, dotacji podmiotowych wojewody (ze Skarbu Państwa). Świadczą również usługi na podstawie umów cywilnoprawnych (handlowych), w następstwie zamówienia określonych prac przez podmioty trzecie (na zasadach rynkowych), przy których realizacji wykorzystują swój potencjał gospodarczy (zasoby rzeczowe i kadry). Bezspornie ten ostatni segment działalności spółek wodnych lub ich związków jest działalnością gospodarczą na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług. Podmioty te wykonują usługi (prace) odpłatnie i deklarują rozliczenie podatku od towarów i usług (VAT) naliczonego z podatkiem VAT należnym oraz regulują wymagalne zobowiązanie podatkowe w zakresie tego podatku. Wątpliwości natury prawnej powstają jednak w odniesieniu do opodatkowania VAT czynności wykonywanych przez spółki wodne lub ich związki na rzecz swoich członków oraz w przypadku finansowania realizacji zadań ze środków publicznych, z uwzględnieniem celów publicznych osiąganych przez podmioty finansujące. W praktyce czynności te nie są deklarowane do opodatkowania podatkiem VAT, podczas gdy – wskutek uchylenia oraz zmiany stosownych przepisów ustawy VAT – od 2011 r. spółki wodne oraz ich związki nie są objęte zwolnieniem przedmiotowym w zakresie podatku VAT. Uchylenie zwolnienia przedmiotowego od 1.01.2011 r. otwiera pole do podjęcia rozważań w kwestii kwalifikowania usług, a szerzej – wszystkich zadań realizowanych przez spółkę wodną jako czynności niepodlegających ustawie VAT. Opracowanie podejmuje kompleksową analizę spostrzeżonego zagadnienia i – jak mogłoby się wydawać – luki prawnej, która miałaby stanowić podstawę do rozszerzenia zakresu podmiotowego ustawy VAT i objęcia działalności tych podmiotów podatkiem VAT w całości.