Zyzik Radosław, Spójność czy prawda. Rola reguły "istnieje tylko to, co widzisz" w postępowaniu cywilnym

W Mistrzu i Małgorzacie, znakomitej powieści Michaiła Bułhakowa, ma miejsce scena przesłuchania. Przesłuchującym jest prokurator Judei Poncjusz Piłat, a przesłuchiwanym wędrowny filozof Jeszua Ha-Nocri. W pewnym momencie przesłuchanie zaczyna przybierać dziwny obrót. Prokurator pyta, czym jest prawda? Sugerując, że Jeszua nie ma o niej pojęcia, a on, jako prokurator cesarski i przedstawiciel władzy cesarza rzymskiego wie o niej więcej niż niejeden filozof, ponieważ jego rolą jest poszukiwanie prawdy. Poszukiwanie prawdy, przypomnijmy, podczas brutalnych przesłuchań.

Systemy prawne regulują rzeczywiste zachowania jednostek, grup i całych społeczeństw. W sytuacjach, w których zachowanie jednostek odbiega od obowiązujących reguł, zadaniem osób stosujących prawo jest ustalenie stanu faktycznego i odpowiedź na pytanie, co się właściwie stało i jak należy postąpić wobec złamania reguł postępowania. Prawda, czyli stan faktyczny, ma znaczenie. A jednym z zadań prawników jest – choć może...