Gomułowicz Andrzej, Sędzia sądu administracyjnego a zasada sprawiedliwości podatkowej

Streszczenie: Stosowanie prawa zgodnie z zasadą aequitas, veritas i iustitia jest kanonem kultury prawnej sędziów. Wymiar sprawiedliwości bowiem jest uzależniony nie tylko od treści prawa, ale przede wszystkim od postawy sędziego, a postawa sędziego w procesie wykładni i stosowania prawa podlega wpływom okreś-lonej kultury prawnej, jak również przyjmowanym i aprobowanym w sędziowskiej społeczności sposobom wartościowania. Dlatego zdarza się, że sprawiedliwość in concreto w sędziowskim stosowaniu prawa jest sprzeciwem wobec tego prawa, które z woli prawodawcy ma cechę iniuria. Zatem w procesie stosowania prawa funkcja słuszności wiąże się z wymogiem wydania właś-ciwego (godziwego), indywidualnego rozstrzygnięcia. Chodzi zawsze o słuszność konkretnej decyzji, która może być udoskonaleniem ustanowionego prawa w sensie jego praktycznej konkretyzacji. Obowiązek takiego orzekania jest zawarty nie tylko w samej idei prawa (ius), ale wynika także z funkcji, którą sędzia musi spełniać. Z uwagi na to sędzia w imię uniwersalnej konstytucyjnej wartości, jaką jest zasada sprawiedliwości, nie tylko może, ale i powinien w pewnych szczególnych przypadkach odstąpić od literalnego brzmienia przepisu. Może to uczynić, by nadać prawu w procesie jego wykładni i stosowania sprawiedliwą treść. Obowiązek rozstrzygania przez sędziego trudnych spraw w sposób odpowiedzialny moralnie i w zgodzie z wartościami konstytucyjnymi znajduje swoje uzasadnienie w konstytucyjnie ustanowionych zasadach władzy sądowniczej (art. 10, 173, 175 ust. 1, 178, 186 ust. 1). Władza sędziego w nieschematycznych przypadkach obejmuje także „rewizję prawodawstwa parlamentu”, albowiem wierność i lojalność sędziego w stosunku do Konstytucji wymaga przeciwstawienia się prawu, które przekształca się w swoje przeciwieństwo. Taki nurt orzeczniczy w sądownictwie administracyjnym odnosi się również do problematyki podatkowej.