Mażewski Lech, Samorządność w programie NSZZ "Solidarność" w latach 1980-1981 na tle propozycji z zakresu ustroju politycznego i zagadnień społeczno-gospodarczych

Analizując problematykę samorządności na tle propozycji z zakresu ustroju politycznego i zagadnień społeczno-gospodarczych w programie NSZZ „Solidarność” w latach 1980–1981, trzeba stwierdzić, że nacisk był tu kładziony na instytucję samorządu załogi, a jeśli chodzi o samorządność lokalną, to ostatecznie zadowolono się postulatem zdemokratyzowania rad narodowych stopnia podstawowego, gdyż ostatecznie Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” nie przedstawiła projektu ustawy o samorządzie terytorialnym. Z modelu społeczno-gospodarczego przyjętego w Gdańsku Oliwie nie pozostało we współczesnej Polsce właściwie nic; łącznie z odrzuceniem sztandarowej instytucji samorządu załogi. Inaczej jest w zakresie ustroju politycznego, w którym wiele istniejących rozwiązań nawiązuje do dorobku programowego NSZZ „Solidarność” z okresu I Krajowego Zjazdu Delegatów, chociaż model władzy wykonawczej nie został tu określony. Natomiast od 8.03.1990 r. jest jasne, że nie chodzi o istnienie zdemokratyzowanych rad narodowych stopnia podstawowego, lecz o restytucję samorządu terytorialnego – na początku na poziomie gminy, a od 5.06.1998 r. także na poziomie powiatu i województwa.