Muszyński Mariusz, Relacja między systemem prawa krajowego a systemem prawa unijnego z perspektywy instytucjonalnej: strażnicy systemów

Streszczenie

Funkcjonowanie Polski w UE odbywa się na podstawie i w ramach Konstytucji RP, która stanowi fundament dla stosownego porządku prawnego, zbudowanego nie tylko z systemu prawa krajowego, ale i systemu prawa unijnego.

Co do zasady każdy system prawa posiada mniej lub bardziej rozbudowane regulacje prawne pozycjonujące go względem innych systemów w przypadku powstania konfliktu norm. W każdym działają też organy, których zadaniem jest (odpowiednia) ochrona hierarchicznej pozycji normatywnej przepisów takiego systemu, nazywane strażnikami systemu. To rozumowanie dotyczy również relacji między systemem prawa krajowego a systemem prawa unijnego, mimo ich symbiozy w ramach art. 8 Konstytucji RP.

Niniejszy artykuł omawia prawne pozycje strażników systemu prawa krajowego, tj. Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i sądownictwa administracyjnego oraz strażnika systemu prawa unijnego – Trybunału Sprawiedliwości UE. Stanowi próbę uporządkowania zagadnienia relacji obu systemów, tym razem z perspektywy instytucjonalnej – definiuje sieć wzajemnych powiązań i rozbieżności w regulacjach prawnych odnoszących się do tych organów, a przy okazji wskazuje na źródła pojawiających się konfliktów w tej płaszczyźnie. Jest więc merytoryczną kontynuacją cyklu tekstów odnoszących się do funkcjonowania Polski w UE, opublikowanych na łamach „Prokuratury i Prawa” (zob. zeszyty nr 7–8/2020, nr 7–8/2022, nr 9/2022 oraz nr 1/2023).