Wiszowaty Marcin M., Rec.: P. Osóbka, Systemy konstytucyjne Andory, Liechtensteinu, Monako, San Marino, Warszawa 2008

PRZEMYSŁAW OSÓBKA: Systemy konstytucyjne Andory, Liechtensteinu, Monako, San Marino. Warszawa 2008, Wydawnictwo Sejmowe, s. 134

Problematyka najmniejszych państw Europy rzadko gości w polskim piśmiennictwie, toteż recenzowana pozycja zasługuje na uwagę czytelnika. Autor zdecydował o wspólnym omówieniu systemów ustrojowych aż czterech państw . Powodem połączenia ich charakterystyki były, jak wynika ze wstępu, wspólne cechy: niewielkie terytorium i liczba ludności.

Najmniejsze państwa Europy zasługują na miano fenomenu. Monako i Liechtenstein to par excellence monarchie konstytucyjne. San Marino jest ostatnią włoską republiką miejską. Andora to ostatni przykład współksięstwa wywodzącego się z feudalnego paréage. Określanie tych państw jako „relikt", twór przestarzały czy schyłkowy, jest bezpodstawne. Za dowód może posłużyć przykład Księstwa Liechtenstein. Wbrew powszechnemu poglądowi, że monarchia konstytucyjna stanowi jedynie etap na drodze do nieuchronnego wprowadzenia ustroju...