Chmielarz-Grochal Anna, Kalisz Anna, Realizacja konwencyjnych standardów prawa do sądu przez sądy administracyjne

1. Zagadnienia pojęciowe. Rozumienie systemu prawa oparte na – do niedawna dominującym – paradygmacie wywiedzionym z pozytywizmu prawniczego nie oddaje obrazu współczesnych europejskich systemów prawnych. Po przystąpieniu do Rady Europy, a następnie Unii Europejskiej nie przypominają one już bowiem statycznego i hierarchicznego układu monocentrycznego, obrazowanego najczęściej jako piramida, na której szczycie znajduje się państwo jako główne centrum decyzyjne. Stanowią raczej dynamiczny konglomerat autonomicznych, choć wzajemnie oddziałujących na siebie centrów decyzyjnych, tj. ośrodków tworzenia i stosowania prawa. Zjawisko takie określane jest jako „multicentryczność” . Stąd również kontrowersyjna (zwłaszcza obecnie) koncepcja divided sovereignty, zakładająca m.in. to, że państwo jest obowiązane uwzględniać standardy europejskie w różnych dziedzinach prawa.

Pojęcie standardu może być dla potrzeb procesu stosowania prawa rozumiane w różny sposób. Należy je przede wszystkim odróżnić...