Miszczak Anna, Przesłanki udzielenia licencji przymusowej w polskim prawie własności przemysłowej

Katalog okoliczności, w których możliwe jest udzielenie przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej – dalej UPRP – zezwolenia na korzystanie z opatentowanego wynalazku uprawnionego, ma charakter numerus clausus, a zatem jest katalogiem zamkniętym. Tylko w przypadkach enumeratywnie wskazanych przez ustawodawcę w art. 82 ust. 1 ustawy z 30.06.2000 r. – Prawo własności przemysłowej – dalej pr. w.p. – udzielenie licencji przymusowej będzie możliwe. Po pierwsze, jeżeli jest to konieczne do zapobieżenia stanowi zagrożenia bezpieczeństwa Państwa lub usunięcia takiego stanu, w szczególności w dziedzinie obronności, porządku publicznego, ochrony życia i zdrowia ludzkiego oraz ochrony środowiska naturalnego. Po drugie, jeśli zostanie stwierdzone, że patent jest nadużywany w rozumieniu art. 68 pr. w.p. W końcu, po trzecie, jeżeli zostanie stwierdzone, że uprawniony z patentu udzielonego z wcześniejszym pierwszeństwem (patentu wcześniejszego) uniemożliwia, nie godząc się na zawarcie umowy licencyjnej, zaspokojenie potrzeb rynku krajowego przez stosowanie opatentowanego wynalazku (patent zależny), z którego korzystanie wkraczałoby w zakres patentu wcześniejszego – uprawniony z patentu wcześniejszego może żądać w takim przypadku udzielenia mu zezwolenia na korzystanie z wynalazku będącego przedmiotem patentu zależnego (licencja wzajemna).

Wyłącznie z powyżej wymienionych powodów dany podmiot może ubiegać się o udzielenie licencji przymusowej. W takim wypadku to na nim ciąży obowiązek wykazania przez UPRP, że spełniona została jedna z podanych powyżej przesłanek.