Gutowski Maciej, Procesowe konsekwencje nieważności czynności prawnej

Niniejszy artykuł podejmuje temat wpływu nieważności czynności prawnej na bieg i wynik procesu cywilnego, w którym nieważność taka zostaje zgłoszona w formie żądania lub zarzutu. Innymi słowy, chodzi o to, czy rzeczywiście nieważność czynności prawnej powinna być wzięta pod uwagę przez sąd z urzędu, czy też prawdziwość tej konstatacji w pewnym sensie zależy od tego, z jakiej przyczyny czynność jest nieważna. W tej płaszczyźnie istotne jest również rozważenie, czy należy wziąć pod uwagę takie kwestie, jak zaawansowanie postępowania dowodowego, ewentualne ograniczenia dowodowe lub aktualne stadium postępowania, oraz czy sąd powinien wykazać aktywność dowodową z urzędu w celu przesądzenia ewentualnej nieważności czynności prawnej. Kluczowe znaczenie ma tu kwestia relacji między prawem procesowym a materialnym.

Punktem wyjścia rozważań jest tradycyjnie wyrażany w doktrynie pogląd, że nieważność czynność prawnej podlega uwzględnieniu przez sąd z urzędu w każdym stadium ewentualnego procesu ....