Bączyk Mirosław, Prawny obowiązek lojalności członków spółdzielni i członków stowarzyszeń oraz skutki jego naruszenia

Opracowanie poświęcone zostało analizie prawnego obowiązku lojalności członków spółdzielni oraz członków stowarzyszeń w prawie polskim. Jest to materia nowa, bowiem większość opracowań poświęcono jak dotychczas tzw. lojalności korporacyjnej odnoszącej się do lojalności wspólników spółek kapitałowych wobec takich spółek. Autor ujmuje omawiany obowiązek lojalności jako kategorię ogólną, związaną ze stosunkiem korporacyjnym (spółdzielczym i stowarzyszeniowym, asocjacyjnym), z której można wyprowadzać różne postaci postulowanego zachowania się członków. Odróżnia ogólny obowiązek lojalności i ogólny obowiązek współdziałania w stosunku korporacyjnym (art. 354 Kodeksu cywilnego ) i szeroko analizuje zasadnicze cechy obowiązku lojalności członków spółdzielni i stowarzyszenia. Źródłami powstania tego obowiązku mogą być nie tylko akty normatywne, ale także akty wewnętrzne normujące działalność takich struktur, w tym także odpowiednie akty deontologiczne. Obowiązek może powstać jeszcze przed kreowaniem stosunku korporacyjnego. Najczęściej przyczyną naruszania obowiązku lojalności są sprzeczności majątkowych i osobistych interesów członków i korporacji. Autor wyjaśnia, że w działalności spółdzielni i stowarzyszeń może znaleźć zastosowanie par analogiam art. 108 k.c. Podmiotowy zasięg obowiązku lojalności zależy od układu stosunków prawnych w spółdzielni i stowarzyszeniu. Obowiązek lojalności członka korporacji obejmuje także jego relacje z innymi członkami korporacji. Sporo miejsca poświęcono w opracowaniu także prawnemu ujęciu obowiązku lojalności w spółdzielni i stowarzyszeniu de lege lata (przede wszystkim w statutach, regulaminach tych struktur) oraz prawnym konsekwencjom niehonorowania tego obowiązku w postaci eliminowania i ograniczania istniejących więzi członkowskich.