Kurosz Krzysztof, Prawa własności intelektualnej w czasie globalnych konfliktów na przykładzie I i II wojny światowej

W czasach globalizacji prawo własności intelektualnej, zwłaszcza międzynarodowe (traktatowe), jest narzędziem ułatwiającym kooperację między podmiotami z różnych krajów. Postęp globalizacji bywa przerywany co jakiś czas wielkimi kryzysami i konfliktami, zwłaszcza wojnami światowymi. Wówczas do głosu dochodzą czynniki powodujące, że prawo własności intelektualnej staje się obszarem wrogich działań między państwami, pomimo więzów traktatowych, zakazujących takich działań. W artykule przybliżony zostanie wpływ na prawo własności intelektualnej I i II wojny światowej.

Opracowanie to, choć ma charakter historyczny, służyć ma pokazaniu powtarzalności sposobów postępowania państw w okresie wojen (np. koncepcja listy wrogich państw przyjęta przez Wielką Brytanię w 1914 r., a przez Federację Rosyjską w 2022 r.). Będzie to stanowiło punkt odniesienia dla odrębnego opracowania, które zostanie poświęcone wojnie faktycznie prowadzonej, choć niewypowiedzianej, przez Federację Rosyjską z Ukrainą w XXI wieku. Choć podobne przyczyny prowadzą do podobnych skutków, to między poszczególnymi konfliktami występują też zasadnicze różnice. Czysto dogmatyczna analiza zobowiązań traktatowych państw w obszarze własności intelektualnej oraz różnych aktów prawnych wydawanych w związku z działaniami wojennymi, bez uwzględniania tła historycznego, politycznego i gospodarczego, nie pozwala wyjaśnić rzeczywistego celu działań państw oraz ratio legis nadzwyczajnych regulacji. Kontekst historyczny pokazuje również, że niektóre z działań podejmowanych w trakcie aktualnego konfliktu mają swoje odpowiedniki w przeszłości. Opracowanie (oraz odrębny artykuł poświęcony wojnie w Ukrainie) ma na celu zasygnalizowanie pewnych zagadnień, a nie ich kompleksową analizę, która wymagałaby monograficznego opracowania. Istotne jest również uchwycenie kontekstu globalizacyjnego, który ma istotny wpływ na prawo własności intelektualnej. To, w jakim kierunku będzie ewoluowało prawo własności intelektualnej, zależy m.in. od tego, czy w przyszłości zwycięży model rywalizacji między państwami, stanowiący przeciwieństwo podejścia kooperacyjnego. Skupienie uwagi na globalnych konfliktach ma na celu uwypuklenie konsekwencji rywalizacji w jej najbardziej radykalnej formie.