Małajny Ryszard M., Pojęcie konstytucji

1. Etymologia i znaczenia. Konstytucja „zalicza się do najtwardszych orzechów prawoznawstwa” – orzekł znany fiński badacz, P. Kastari. Półtora stulecia zaś wcześniej wybitny amerykański autor, T.M. Cooley, zawyrokował, że łatwiej powiedzieć, czym konstytucja nie jest, aniżeli czym jest . Jej nazwa wywodzi się od łacińskiego czasownika constituere, oznaczającego: ustanawianie, urządzanie, uporządkowywanie, nadawanie określonej formy, w domyśle – podstawom ustrojowym państwa. Konstytucja oznacza więc regulację, rozkaz lub dekret jako rezultat ustanowienia .

W naukach społecznych niektórzy, co bardziej pochopni badacze za źródło prawiedzy uważają Arystotelesa, a więc także za autora pojęcia „konstytucja”. Tymczasem wbrew ich „odkryciu” mistrz nie posługiwał się tą nazwą – nic nam zresztą nie wiadomo, by władał łaciną – tylko określeniem politeia. Jednak żadnego określenia w tym kontekście Stagiryta nie używał tak często jak właśnie tego. Rozumiał pod nim optymalną realnie formę rządów,...