Żerański Paweł, Podstawowe problemy regulacji zbiorowego zarządu w polskim prawie autorskim na tle systemu rozszerzonej licencji

W polskiej doktrynie prawa autorskiego istnieje zgoda co do tego, że podstawowe regulacje ustawy o prawie autorskim odnoszące się do zbiorowego zarządu nie spełniają właściwie swojej funkcji. Należy do nich w szczególności domniemanie uprawnień organizacji zbiorowego zarządzania z art. 105 u.p.a.p.p., zasady wskazywania organizacji właściwej (art. 107, art. 107¹ u.p.a.p.p.), zasady rejestracji organizacji zbiorowego zarządzania oraz mechanizmy zapewnienia ustalenia warunków korzystania z utworów w sferze zbiorowego zarządu (ustrój i funkcja Komisji Prawa Autorskiego). Jednocześnie mimo kolejnych nowelizacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych jej obszar poświęcony zbiorowemu zarządzaniu nie jest zmieniany, a w doktrynie prawa autorskiego brakuje wyrazistych propozycji takich zmian. Biorąc to pod uwagę warto rozważyć zasady i funkcjonowanie odmiennego systemu zbiorowego zarządu od polskiego, który się sprawdził w krajach skandynawskich, a którego niezwykle istotnym elementem jest tzw. rozszerzona licencja. Ta konstrukcja prawna jest szczególnie interesująca, ponieważ została wprost zaaprobowana w prawie unijnym i – na razie w niewielkim jego wycinku – przejęta przez prawo francuskie. W artykule podstawowe polskie regulacje zbiorowego zarządu zostały porównane do skandynawskich z uwzględnieniem socjotechnicznego punktu widzenia.