Dominowska Joanna, Ograniczenia działalności gospodarczej organizacji realizujących cele społecznie użyteczne

Coraz częściej organizacje realizujące cele społecznie użyteczne prowadzą działalność gospodarczą i są ważnymi uczestnikami rynku. W niniejszym artykule przedstawiono możliwe rozwiązania systemowe kwestii prowadzenia działalności gospodarczej przez takie organizacje. Mowa jest przy tym o organizacjach realizujących cele społecznie użyteczne, a nie o organizacjach non-profit, właśnie dlatego, że obok misji społecznie pożytecznej osiągają one zysk, nawet jeśli nie działają bezpośrednio dla zysku. Przedstawiono rozwiązania w Austrii, gdzie działalność taka jest dopuszczalna jedynie w bardzo ograniczonym zakresie, przez polski model pośredni do niemieckiego, w którym brakuje ograniczeń w prowadzeniu tej działalności. Jednocześnie zwrócono uwagę na fakt, że dopuszczalność, nawet nieograniczona, prowadzenia działalności gospodarczej przez organizacje trzeciego sektora, nie powinna się wiązać z rozszerzeniem na tę działalność przysługujących im przywilejów w zakresie świadczeń publiczno-prawnych, w tym zwłaszcza – podatku od zysku. Wskazano, że systemy common law wprowadzają pojęcia powiązanej działalności gospodarczej – related business activity, dla której, mimo iż jest działalnością nastawioną na zysk, utrzymuje zwolnienia podatkowe. Z kolei polski system wprowadza wiele ograniczeń dla organizacji, którym przyznano status organizacji pożytku publicznego. Wnioski są jednak takie, że przerzucania kosztów pomiędzy działalnością preferowaną a niepreferowaną podatkowo w każdym przypadku może stanowić pole do nadużyć i dlatego najprostszym rozwiązaniem wydaje się, przy nieograniczonym dopuszczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez wszystkie organizacje, opodatkowanie zysku z działalności gospodarczej.