Gorgol Maciej, Ochrona przed wywłaszczeniem w bilateralnych umowach o wzajemnej ochronie inwestycji w świetle wypowiedzi trybunałów arbitrażowych

1. Wstęp. Postępująca liberalizacja gospodarcza oraz związana z nią wzrastająca globalna popularność bezpośrednich inwestycji zagranicznych (foreign direct investment) wraz z innymi formami międzynarodowej działalności inwestycyjnej zrodziła potrzebę wytworzenia w prawie międzynarodowym odpowiednich gwarancji ochrony zagranicznych inwestorów przed nieuzasadnioną ingerencją państw przyjmujących (host states). Obecnie ponad 2950 bilateralnych umów o popieraniu i wzajemnej ochronie zagranicznych inwestycji (bilateral investment treaties; dalej: BIT) tworzy złożony pejzaż prawny ustanawiający wiele normatywnych wzorców zachowania państw przyjmujących wobec zagranicznych inwestorów, wśród których centralne i historycznie najważniejsze miejsce zajmuje ochrona przed wywłaszczeniem.

Wraz z transformacją ustrojowo-gospodarczą również Rzeczpospolita Polska zaczęła coraz chętniej sięgać po instrumenty prawa traktatowego, zawierające proinwestycyjne gwarancje przyznawane zagranicznym inwestorom....