Romanowski Michał, Obowiązek lojalności w spółkach kapitałowych – kilka refleksji

Współdziałanie wspólników i wynikająca stąd ich lojalność jest fundamentem prawa spółek. Niestety współcześnie pojęcia te są traktowane jak swoisty ozdobnik. Zrozumienie ich znaczenia pozwala rozwiązać najbardziej złożone problemy prawne powstające na tle stosunku spółki. Mają one kluczowe znaczenie dla odkrycia istoty corporate governance. W aferach z zakresu corporate governance zawsze zaczyna się bowiem od traktowania pieniędzy akcjonariuszy jako środków do realizacji celów innych niż pomnażanie ich wartości. To się nazywa konflikt agency i moral hazard, a zawsze wiąże się z pogwałceniem zasady lojalności wspólników spółki kapitałowej. Skutki są zawsze takie same. Corporate governance ma zapobiegać nielojalnym zachowaniom wspólników i członków organów spółki. Można traktować corporate governance jako law in books albo jako law in books, które przechodzi naturalnie w law in action. Prawo jest stosowaną nauką społeczną. Nie można unikać ukazywania negatywnych zjawisk wpływających na prawo spółek ze strachu przed politykami. Oby nie sprawdził się aforyzm satyryka w kontekście prawa spółek, iż „Stało za nami prawo. Ale tak wychudzone czy rachityczne, że budziło litość a nie zaufanie!” Jakość corporate governance zależy od poważnego traktowania obowiązku lojalnego współdziałania wspólników i członków organu spółki.