Giezek Jacek, Kardas Piotr, O modelach ciągłości przestępstwa oraz przejawach jej instrumentalizacji w procesie karnym

Streszczenie

Opracowanie zawiera analizy dotyczące właściwości konstrukcyjnych czynu ciągłego oraz ich znaczenia w obszarze prawa procesowego. Wychodząc od genezy i charakterystyki funkcji czynu ciągłego przedstawiono znaczenie właściwej rekonstrukcji ontycznej podstawy odpowiedzialności za przestępstwo popełnione w warunkach ciągłości. Punkt wyjścia stanowiło założenie, że skoro u podłoża ciągłości, o jakiej mowa w art. 12 k.k., leżą co najmniej dwa dające się wyodrębnić zachowania, to procesowe wykorzystanie tej konstrukcji staje się możliwe dopiero wówczas, gdy w ramach odpowiadającej rzetelnemu procesowi karnemu procedury dowodzenia uda się wykazać, że zachowania te – będące wszak częściami składowymi czynu ciągłego – faktycznie zostały zrealizowane. Przyjmując, że podstawą czynu ciągłego są co najmniej dwa dające się wyodrębnić zachowania sprawcy, wskazano, że wykorzystywanie czynu ciągłego uzasadnione jest jedynie wówczas, gdy we właściwy procesowo sposób ustalone zostaną zachowania stanowiące jego części składowe. W kontekście tak formułowanego założenia przedstawiono modelowe ujęcie możliwych układów procesowych, w których znajduje zastosowania konstrukcja czynu ciągłego. Rozróżniając wypadki popełniania przestępstwa na raty, w których poszczególne zachowania sprawcy pozbawione są samodzielnie prawnokarnego znaczenia oraz sytuacje, w których czyn ciągły oparty jest na zachowaniach mogących stanowić samoistnie podstawę odpowiedzialności karnej, dostrzeżono potrzebę odmiennego ujmowania powinności ciążących na organach procesowych w odniesieniu do każdego z wyróżnionych modeli. Przedstawiając wymogi związane z opisem czynu (zarzucanego lub przypisanego) w obu modelach, wskazano również na konsekwencje wynikające z właściwości konstrukcyjnych czynu ciągłego w zakresie procesu dowodzenia. W opracowaniu zarysowano także charakterystyczne elementy ustalania przesłanek obiektywnego przypisania skutku w odniesieniu do obu wyodrębnionych sytuacji modelowych. W zakończeniu odniesiono się do konsekwencji naruszenia wymaganych standardów postępowania w zakresie wstępnej formalnej i merytorycznej kontroli aktu oskarżenia opartego na konstrukcji czynu ciągłego.