Giezek Jacek, Kardas Piotr, Nowe ujęcie zasad i dyrektyw sądowego wymiaru kary. Kilka uwag na tle uchwalonych zmian normatywnych

Streszczenie

Opracowanie poświęcone zostało problematyce zmian w zakresie ustawowych dyrektyw wymiaru kary. Wprowadzone na mocy ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. modyfikacje do art. 53 k.k. po raz pierwszy od wejścia w życie kodeksu karnego z 1997 r. przynoszą z sobą odmienne od przyjętego pierwotnie ujęcie zasad i dyrektyw sądowego wymiaru kary. Wprowadzone rozwiązania mają różnorodny charakter, poczynając od pominięcia niektórych z dyrektyw stanowiących pierwotnie elementy kierunkujące sposób określania przez sąd konsekwencji wynikających z przypisania odpowiedzialności karnej, przechodząc przez uzupełnienia regulacji zawartej w art. 53 k.k., w szczególności poprzez dodanie regulacji odnoszącej się do okoliczności obciążających i łagodzących, kończąc na zmodyfikowanym ujęciu zasady stopnia winy. Z perspektywy ustawowej wejście w życie nowelizacji z dnia 7 lipca 2022 r. wprowadzi istotne zmiany normatywne w zakresie preferencji ustawodawcy co do elementów i okoliczności wypływających na wymiar kary jednostkowej. Opracowanie odnosi się do wszystkich wprowadzonych zmian, prezentując zarówno ogólną ocenę wynikających z nich konsekwencji, jak i uwagi szczegółowe odnoszone do niektórych z elementów zmodyfikowanej regulacji art. 53 k.k. W szczególności przedstawia możliwy sposób rozumienia zmodyfikowanej dyrektywy stopnia winy a także zmiany, jakie wynikają z nowelizacji dla dyrektywy stopnia społecznej szkodliwości. Odnosi się również do wprowadzonych po raz pierwszy do polskiego systemu prawa okoliczności obciążających i łagodzących. Zawiera z jednej strony próbę racjonalizacji nowego brzemienni art. 53 k.k. na płaszczyźnie wykładniczej, jak i – co zupełnie zrozumiałe – ocenę wprowadzonych zmian. W szczególności odnosi się do znaczenia modyfikacji w zakresie ingerowania ustawodawcy w dyskrecjonalną władzę sądu w procesie wymiaru kary oraz istotnie zmniejszający się zakres swobody decyzyjnej sądu oraz możliwości racjonalizacji konkretnych rozstrzygnięć co do kary w perspektywie ustawowego wyrazu preferencji prawodawcy.