Gudowski Jacek, Niezawisłość a związanie sędziego oceną prawną sądu wyższej instancji

Sędzia nie powinien zapominać, że jego działalność orzecznicza

służy budowie prestiżu i społecznego zaufania do wymiaru sprawiedliwości.

T. Ereciński, Niezawisłość sędziowska

a swoboda orzekania w sprawach cywilnych, Warszawa 2010

1. Źródeł idei wiązania sędziego orzeczeniem innego sędziego należy poszukiwać w prawie rzymskim, które wprawdzie zmagało się głównie z rozpoznaniem różnic między prawotwórczą funkcją decyzji sędziowskiej a mocą samego prawa (ustawy), jednak cel, który przyświecał dyskusji toczącej się wtedy na ten temat, koncentrował się wokół kwestii jednolitości i stabilności prawa. Przyjmowano, że w sytuacjach, w których prawo jest niejasne lub wątpliwe, jego paradygmatyczną funkcję przejmuje orzeczenie sędziego (mos iudiciorum), choć zasadniczo dominowała teza, że sędzia ma orzekać przede wszystkim na podstawie ustawy, a nie naśladować innych, wcześniejszych orzeczeń lub poddawać się ich mocy . Na drugim biegunie tej dyskusji pojawił się pogląd kładący nacisk na jednolitość...