Jastrzębski Jacek, Nietypowe kary umowne - swoboda sankcji kontraktowych i ochrona dłużnika

W praktyce obrotu występują sankcje kontraktowe, które mimo daleko idącego ekonomicznego podobieństwa ich funkcjonowania nie odpowiadają konstrukcyjnie karze umownej, zdefiniowanej w prawie polskim w art. 483 § 1 kodeksu cywilnego . Nie będąc karami umownymi, nie podlegają one wprost miarkowaniu przewidzianemu w art. 484 § 2 k.c. wyłącznie wobec kar umownych i uważanemu za instytucję wyjątkową, niepodlegającą rozszerzającej wykładni ani analogii. Jednocześnie ekonomiczne działanie takich klauzul może być zbliżone do kary umownej, a ich automatyzm oraz dotkliwość – nawet dalej idące. Rodzi to pytanie o reżim prawny tego typu sankcji kontraktowych (tzw. nietypowych kar umownych), a w szczególności – o zasadność i sposób ochrony dłużnika przed dotkliwymi skutkami ich zastrzeżenia.