Jabłonowski Paweł, Kontratypy ustawowe w prawie karnym skarbowym

Streszczenie

W artykule przedstawiono kontratypy w regulacjach karnych skarbowych obowiązujących od okresu II RP do chwili obecnej. Analiza przepisów dotyczących instytucji wyłączających odpowiedzialność wskazuje, że zakres możliwych do zastosowania kontratypów początkowo analogiczny jak w przepisach dotyczących przestępstw powszechnych, zostaje w kolejnych regulacjach karnych skarbowych sukcesywnie ograniczany. W artykule sformułowano tezę, iż na gruncie aktualnych regulacji k.k.s. w związku z nowymi przepisami podatkowymi, dotyczącymi unikania opodatkowania, zastosowanie przewidzianych w prawie karnym skarbowym kontratypów w praktyce nie wystąpi. Szczególnie wprowadzone do przepisów prawa podatkowego regulacje, związane z klauzulą obejścia prawa, mogą eliminować stosowanie zwłaszcza kontratypu polegającego na eksperymencie ekonomicznym. Analiza pojęcia eksperymentu ekonomicznego w świetle najnowszych nurtów naukowych w dziedzinie ekonomii wskazuje, że eksperymenty ekonomiczne nie muszą być realizowane w realnych warunkach. Uzasadnienie dla przeprowadzenia eksperymentu ekonomicznego, które wyłączałoby odpowiedzialność karną skarbową może więc w ogóle nie zyskać aprobaty sądu rozpatrującego sprawę karną skarbową. Ekonomia jako nauka nie daje bowiem podstaw do stosowania eksperymentu ekonomicznego jako kontratypu w postępowaniach karnych skarbowych.