Księżak Paweł, Kilka uwag o przyroście (art. 965 k.c.)

Przyrost nie wzbudza zainteresowania wśród piszących o prawie spadkowym. Również w orzecznictwie trudno znaleźć wypowiedzi odnoszące się do tej instytucji. Tymczasem wydaje się, że zagadnienia wyłaniające się na tym tle są tyleż doniosłe praktycznie, co niełatwe do właściwego ujęcia od strony teoretycznej. W szczególności nie jest wcale oczywiste, kiedy dochodzi do przyrostu. Odpowiedź na to pytanie przesądza niejednokrotnie o kręgu spadkobierców.

Zacząć wypada od kwestii bezspornych. Definicję przyrostu zawiera art. 965 k.c. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli spadkodawca powołał kilku spadkobierców testamentowych, a jeden z nich nie chce lub nie może być spadkobiercą, przeznaczony dla niego udział, w braku odmiennej woli spadkodawcy, przypada pozostałym spadkobiercom testamentowym w stosunku do przypadających im udziałów (przyrost) . Przepis ma charakter dyspozytywny: testator może przyrost wyłączyć. Jeśli przyrost zostanie wyłączony, spadkodawca może przewidzieć podstawienie, tj. powołać...