Sanetra Walerian, Kilka refleksji dotyczących skuteczności europejskiego prawa pracy

Problem skuteczności prawa wspólnotowego bardzo mocno eksponowany jest w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (dalej jako ETS lub Trybunał), i to w różnych jej aspektach. O skuteczność stanowionych przez siebie regulacji prawnych stara się też dbać prawodawca unijny. Dla ETS nie ma rozstrzygającego znaczenia, jaki poziom gwarancji skuteczności prawa w danym państwie zapewnia istniejący w nim system prawa. Prowadzi to nieraz do tego, że ustalony w wyniku orzecznictwa ETS standard skuteczności prawa wspólnotowego stanowiącego część porządku wewnętrznego danego państwa jest wyższy niż ten, który dotyczy pozostałej części tego porządku. W związku z tym istnieje standard skuteczności wspólnotowy i standard krajowy, co nie ma dobrego wpływu na jednolitość i koherencję systemów prawnych poszczególnych państw. Prawodawca wspólnotowy i Trybunał koncentrują swoją uwagę i działalność na prawnych instrumentach zapewnienia skuteczności prawa, zwłaszcza takich, które dotyczą stosowania sankcji i działalności sądów. W praktyce jednak rzeczywista skuteczność norm prawa pracy, w tym zwłaszcza tych, które przyznają pracownikom określone uprawnienia, tylko w niewielkim stopniu zależy od stosowania sankcji i działalności sądów. Decydujące znaczenie mają tu czynniki pozaprawne, w tym głównie ekonomiczne.