Lewna Andrzej, Kiedy wojenny zapał może zaszkodzić. Kilka uwag o przestępstwie z art. 16 ustawy z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego

Streszczenie

Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego regulacji przewidzianych ustawą z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego jest wyrazem dążenia polskiego ustawodawcy do należytej realizacji na poziomie krajowym przyjętych przez społeczność międzynarodową w obliczu agresji rosyjskiej środków reakcji, co samo w sobie niewątpliwie zasługuje na aprobatę. Należy jednak jednocześnie stwierdzić, że niektóre z przyjętych w ustawie rozwiązań w kontekście regulacji karnoprawnych, mogą budzić istotne zastrzeżenia interpretacyjne oraz systemowe, a popełnione w tym zakresie błędy legislacyjne wymagają pilnej interwencji wobec potencjalnej możliwości objęcia zakresem kryminalizacji również takich kategorii czynów, których penalizacja nie tylko pozostawałaby w sprzeczności z celem ustawy, ale również stanowiła wyraz nadmiernej ingerencji prawa karnego w prawa i wolności obywatelskie. W artykule przeprowadzono analizę dogmatyczno-prawną ukierunkowaną na omówienie wybranych problemów związanych ze strukturą nowego typu przestępstwa, uregulowanego w art. 16 ustawy, jak również sformułowano postulaty de lege ferenda co do wymaganych w tym zakresie zmian, służących w pierwszej kolejności koniecznemu doprecyzowaniu zakresu sformułowań ustawowych oraz ochronie zasady ultima ratio prawa karnego. Postulaty te obejmują modyfikację znamion czynności wykonawczej, wprowadzenie do zespołu znamion przestępstwa elementu publicznego charakteru działania sprawcy, jak również uregulowanie, na wzór art. 256 § 3 Kodeksu karnego, ograniczonego ustawowego kontratypu sztuki i nauki.