Maroń Grzegorz, Kary zawstydzające w porządku prawnym Stanów Zjednoczonych

Streszczenie

W artykule podjęto krytyczno-ocenne studium tzw. kar zawstydzających występujących w amerykańskim porządku prawnym, polegających przykładowo na zobligowaniu kierowcy prowadzącego pod wpływem alkoholu do umieszczenia na zderzakach swojego samochodu naklejek o treści: „Skazany za jazdę w stanie nietrzeźwości” czy nakazanie sprawcy znęcania się nad żoną do stania przed budynkiem sądu, trzymając w ręku plakat z napisem: „Dopuściłem się przemocy domowej. Przepraszam”. W pierwszej kolejności wyjaśniono tytułowe pojęcie oraz przybliżono genezę tego typu kar na terytorium USA. Następnie zaprezentowano niejednolite orzecznictwo w przedmiocie kar zawstydzających. W kolejnym punkcie omówiono spolaryzowany stosunek amerykańskiej doktryny prawniczej do kar zawstydzających. W ocenie autora kary zawstydzające posiadają potencjał do realizowania celów polityki karnej, takich jak retrybucja, resocjalizacja, prewencja indywidualna i generalna. Postulowane jest powiązanie tych kar z koncepcją sprawiedliwości naprawczej i jurysprudencji terapeutycznej. Stosowanie kar zawstydzających wymaga od sądów roztropności, tak aby zawstydzenie sprawcy miało charakter reintegracyjny a nie stygmatyzujący i poniżający go.