Kowalska Iwona, Finansowanie przez jednostki samorządu terytorialnego zadań w zakresie pomocy uchodźcom z Ukrainy na przykładzie wybranych miast

Konflikt zbrojny na terytorium Ukrainy stał się przyczyną napływu do Polski dużej liczby uchodźców z tego kraju. W działania pomocowe sąsiadowi od samego początku zaangażowane były jednostki samorządu terytorialnego (JST). Pomoc ta ma istotny wymiar finansowy. Celem artykułu jest identyfikacja głównych problemów z systemem finansowania przez JST pomocy dla uchodźców z Ukrainy, a także określenie wysokości wydatków JST oraz ich przeznaczenia w obszarze tej pomocy w okresie od 24 lutego do 30 czerwca 2022 r. na przykładzie trzech miast na prawach powiatu: Warszawy, Krakowa oraz Przemyśla. Realizacji założonego celu służyła metoda krytycznej analizy dokumentów o charakterze normatywnym oraz danych budżetowych wspomnianych miast (na podstawie informacji o przebiegu wykonania budżetu za I półrocze 2022 r. oraz materiałów własnych przekazanych przez samorządy miast). Z przeprowadzonej analizy wynika, że w systemie finansowania przez JST pomocy dla uchodźców występują problemy związane ze źródłami jej finansowania oraz realizacją wydatków na tę pomoc, a także z brakiem opracowania założeń długofalowej polityki migracyjnej wobec uchodźców w Polsce. W strukturze finansowania przez JST tego rodzaju działań dominującą pozycję stanowią środki z Funduszu Pomocy, natomiast samorządy ze swojej inicjatywy wyasygnowały także środki własne. Istniejący program finansowania pomocy dla uchodźców z Ukrainy wymaga systemowych zmian w ramach długofalowej polityki migracyjnej w celu wsparcia JST w zakresie wzrostu wydatków wynikającego nie tylko ze zwiększonej skali realizacji zadań publicznych (dotyczy to w szczególności największych miast w Polsce), lecz także wzrostu kosztu usług publicznych (m.in. spowodowanych wysoką inflacją).