Vetulani Agnieszka, Dzieła osierocone - w poszukiwaniu europejskiego rozwiązania

Artykuły
Opublikowano: ZNUJ. PPWI 2009/1/26-50
Autor:
Rodzaj: artykuł

Dzieła osierocone - w poszukiwaniu europejskiego rozwiązania

Problem dzieł osieroconych jest obecnie przedmiotem wielu rozważań ze względu na brak jednolitych uregulowań legislacyjnych w tym zakresie. Dyskusje na temat umożliwienia eksploatacji dzieł osieroconych prowadzone są zarówno z inicjatywy środowisk zainteresowanych, czyli podmiotów uprawnionych z tytułu praw autorskich i pokrewnych, użytkowników, w tym instytucji kulturalnych czy instytucji zbiorowego zarządu prawami autorskimi, jak i na skutek działań zainicjowanych przez Komisję Europejską na szczeblu unijnym oraz na szczeblu państw członkowskich. Ponadto, dyskusje podejmuje się także na poziomie eksperckim oraz w środowisku naukowym. Ich celem jest znalezienie odpowiedniego oraz możliwego do zaakceptowania przez zainteresowane środowiska mechanizmu, który pozwoli na dalsze wykorzystywanie dzieł osieroconych bez naruszania praw autorskich i pokrewnych. W każdym razie, ewentualne rozwiązania powinny zabezpieczać interesy zarówno użytkowników, jak i podmiotów autorsko-uprawnionych w sytuacji, gdyby ci ostatni ujawnili się po rozpoczęciu eksploatacji dzieła bez ich zgody.

Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie problematyki związanej z eksploatacją dzieł osieroconych, a także określenie jej specyfiki oraz zakresu. W pierwszej kolejności zostaną omówione przykłady funkcjonujących oraz proponowanych rozwiązań prawnych. Następnie zostaną przedstawione działania wybranych organizacji i instytucji, które niekiedy wprowadzają w życie własne mechanizmy. Uwaga zostanie zwrócona na rozwiązania sugerowane przez zainteresowane podmioty. W dalszej kolejności, przedmiotem rozważań będą działania zainicjowane na szczeblu unijnym. Na koniec zostanie podjęta próba analizy optymalnego rozwiązania problemu.

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX